Psikolojik Esneklik Aileler ve Çiftler Arasındaki İyi İlişkilerin Anahtarı Olabilir.
Mutlu bir aile için ne yapmalı? -ister çocuklu bir aile ister bir çiftten bahsediyor olun-
Bağlamsal Davranış Bilimi Dergisine göre (Journal of contextual behavioral science) cevap; Psikolojik Esneklik. Rochester Üniversitesi’nden Jennifer S. Daks ve Ronald Rogge, 174 ayrı çalışmanın meta analiziyle birlikte esnekliğin en önemli ilişkilerimize yardımcı olduğu ve esnek olmamanın da bu ilişkileri engellediği sonucuna vardılar.
İkili, toplamda neredeyse 44.000 katılımcıdan oluşan 203 ayrı örnekten verileri analiz etti. Bu çalışmalardaki psikolojik esneklik ve katılık (esnek olmama) ölçütlerinin, aile ve ilişki işleyişinin ölçüleriyle nasıl ilişkili olduklarına odaklandılar.
Psikolojik olarak esnek bir kişi, bir dizi tutum ve beceri ile karakterize edilir: İyi ya da kötü fark etmeksizin genellikle deneyimlere açıktır ve bu deneyimleri kabul eder. Anın farkında olmaya çalışır; Zorlu düşünceleri, üstüne uzun uzadıya düşünmeden deneyimler. Bir zorlukla karşılaştığında daha geniş bir perspektifle bakmaya çalışır. Aksiliklere rağmen önemli amaçlarını gerçekleştirmek için çabalamaya devam eder ve ne kadar stresli bir gün geçirmiş olursa olsun daha derin değerleriyle temas halinde kalır. (Yani nazik olma değerini taşıyan bir ebeveyn, çığlık atan çocuk sorunuyla karşılaştığında çocuğa nasıl tepki vereceğini aklında daha kolay tutabilir.) Psikolojik katılık (esnek olmama) bu düşünce ve tutumların tam tersini tanımlar ve aynı zamanda olumsuz düşünce ve duygular beslediği için utanç ve vicdan hissetmeyi gerektirir.
İkili, esneklik veya katılığın aile işleyişi arasında birtakım korelasyonlar tanımladı. Örneğin içinde bulunduğu ana odaklı olmamanın ve zorlayıcı deneyimlere karşı katı ve esnek olmayan şekilde yanıt verme eğiliminin zayıf aile bağlarıyla bağlantılı olduğunu ortaya çıkardılar. Bu faktörler aynı zamanda romantik ilişkilerdeki daha düşük memnuniyet seviyesi ve daha az uyumlu ebeveynlik ile de bağlantılıydı. Böylesine katı (esnek olmayan) bir ebeveynin çocuklarının olumsuz davranışlarına şefkatli ve duyarlı yanıt vermekte zorlanacağını öngörüyordu. (Aksine daha fazla esnekliğin, daha uyumlu ebeveynlikle güçlü bir şekilde bağlantısı vardı.) Anın farkında olmama, çiftler arasında daha fazla tartışma, bağrışma ve şiddet bazı diğer esnek olmama etkenleriyle birleşince, ilişkiyle ilgili olarak daha güçlü güvensizlik duygularıyla ilişkilendirildi.
Bununla birlikte, bu bağlantıların önemli çoğunluğunun korelasyonel olduğuna dikkat etmek önemlidir. Bu nedenle bağlantıların yönü neden sonuçsal olarak net değildir. Örneğin çocuğun sürekli olumsuz davranışının ebeveyn esnekliğini olumsuz etkilediği veya iki durumun (esnek olmama ve olumsuz çocuk davranışları) birbirini daha da kötüleştirdiği durumlar olabilir. Araştırmacılar, bu ilişkilerin yönünü ve gücünü araştırmak için boylamsal çalışmaların yapılması gerektiğini vurguluyorlar.
Ancak Daks ve Rogge, bulguların olası pratik sonuçlarına da dikkat çekiyor. Psikolojik esnekliğin ilişkiler için iyi olması spesifik olarak şaşırtıcı görünmeyebilir. Ancak geçmişte yapılan araştırmalar romantik ya da ailevi ilişkilerin kalitesinden ziyade, esnekliğin bireysel yaşam kalitesinin arttığına odaklanma eğilimindeydi. Esneklik ve aile fonksiyonları arasındaki bağlantıları ortaya çıkaran çalışma, yeni müdahaleler için olası bir hedef önermektedir. Bir terapi çeşidi olan Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) esnekliğin gelişimini teşvik etmekte ve bireyin kendi fonksiyonlarını geliştirdiğine dair birçok kanıt sunmaktadır. Belki de yeni sonuçlar göz önüne alındığında aile ilişkilerinin gelişimine de yardımcı olabilir. Özellikle ebeveynlik odaklı bir kabul ve kararlılık terapisi müdahalesi geliştirilirse, Ebeveynler ve çocuklar arasında esneklik bağlantıları bulunduğundan ( yazar, ebeveynin esnekliğinin çocuğa sosyal öğrenme ile aile öğretisi olarak aktarılabileceğini kastediyor) nesiller boyunca aktarılan faydaları olabilir.
Emma YOUNG
Çeviren: Abdulselam GÜLŞEN
Orijinal yazının linki: “Psychological Flexibility” May Be Key To Good Relationships Between Couples And Within Families – Research Digest (bps.org.uk)
Araştırmanın linki: Examining the correlates of psychological flexibility in romantic relationship and family dynamics: A meta-analysis – ScienceDirect
